​Các hệ thống ERP ngoại, thuận lợi và khó khăn với thị trường Việt nam

ERP là hệ thống phần mềm hoạch định nguồn lực doanh nghiệp. ERP có tác dụng tối ưu hoá việc hoạch định và sử dụng các nguồn lực của doanh nghiệp. Hiện nay, các phần mềm ERP ngoại nổi tiếng thế giới như SAP, Oracle... đã vào Việt nam dưới sự tư vấn và triển khai của các đối tác Việt nam. Triển khai hệ thống ERP cho doanh nghiệp là dự án phần mềm lâu dài và gian khổ. Ngoài chi phí cho bản quyền phần mềm, chi phí cho nhà tư vấn triển khai phần mềm, doanh nghiệp còn phải bỏ ra rất nhiều thời gian và công sức cho việc triển khai ERP.

 

Hiện nay trên thị trường Việt nam đã xuất hiện cả các giải pháp ERP nội địa. Các sản phẩm ERP ngoại có bề dầy lịch sử lâu dài và đã áp dụng thành công tại nhiều doanh nghiệp trên thế giới. Tuy nhiên, tại thị trường Việt nam, so với các sản phẩm nội, các hệ thống ngoại cũng gặp phải rất nhiều cản trở, đó là:

Giá cả
Đây là cản trở đầu tiên vì các hệ thống ERP ngoại rất đắt đỏ. Ngoài chi phí tư vấn, triển khai phần mềm, doanh nghiệp còn phải trả khoản tiền bản quyền tương đối lớn cho nhà sản xuất ERP ngoại, ước chừng thêm số tiền bằng số tiền cho nhà tư vấn triển khai phần mềm nữa. Vì vậy tổng chi phí bỏ ra của doanh nghiệp cho dự án triển khai sản phẩm ERP ngoại lên rất cao. Đối với doanh nghiệp cỡ vừa ở Việt nam chi phí này cũng đã có thể lên tới vài trăm ngàn USD. Dự án trang bị ERP ngoại thấp nhất cũng phải có giá trị khoảng vài chục ngàn USD. Hiện nay giá cả có thể là rào cản lớn nhất cho các phần mềm ERP ngoại vào Việt nam.

Khác biệt về hệ thống kế toán Việt nam và hệ thống kế toán trên phần mềm
Các sản phẩm ERP bao giờ cũng có một module quan trọng là module kế toán tổng hợp. Module này có nhiệm vụ hạch toán các nghiệp vụ phát sinh và in ra các sổ sách báo cáo theo đúng chế độ kế toán Việt nam khi áp dụng vào các doanh nghiệp Việt nam. Thường thì module kế toán nhận rất nhiều dữ liệu từ các modules khác trong phần mềm ERP và đặt các hạch toán tự động. Chính hạch toán tự động này tạo ra sự không tương thích với chế độ kế toán Việt nam của các phần mềm ERP ngoại. Sự khác nhau còn thể hiện ở hệ thống tài khoản kế toán, các quy trình xử lý và quản lý tài chính kế toán như chế độ kế toán thuế, các quy định về kết chuyển, phân bổ chi phí và xác đinh kết quả kinh doanh... Các nhà tư vấn triển khai nội địa phải đảm bảo tất cả những sự tương thích này sau khi đã được nhà sản xuất phần mềm chuyển giao công nghệ về phần mềm ERP sẽ triển khai.

Nhà tư vấn, triển khai không thể chủ động hoàn toàn về kỹ thuật đối với sản phẩm ERP
ERP là phần mềm rất lớn và phức tạp. Nắm được các chi tiết về cách xử sự của phần mềm trong các chức năng và các hoàn cảnh tác nghiệp đã là một việc khó khăn. Biến đổi phần mềm sao cho phù hợp với những yêu cầu nảy sinh hoặc áp vào một doanh nghiệp đặc biệt nào đó lại càng khó khăn hơn. Các nhà tư vấn triển khai các sản phẩm ERP ngoại cần phải có trình độ nghiệp vụ và tin học rất cao. Không như các nhà triển khai ERP nội, các nhà tư vấn triển khai ERP ngoại không có khả năng chủ động thay đổi phần mềm về mặt lập trình nền tảng của sản phẩm. Điều này sẽ tạo khó khăn rất lớn khi bắt buộc phải thay đổi một số quy trình hoạt động cơ bản hoặc nền tảng nào đó trong hệ thống. Vì vậy khi triển khai ERP ngoại, doanh nghiệp thường xuyên phải thay đổi chính mình để phù hợp với phần mềm. Điều này đôi khi tốt cho doanh nghiệp vì có thể đưa vào doanh nghiệp các quy trình quản lý mới nhưng cũng nhiều khi gây khó khăn rất nhiều cho doanh nghiệp khi có những sự không phù hợp với thói quen, cách tổ chức công việc... của doanh nghiệp.

Các hệ thống ERP nội (ERP Việt Nam), ưu điểm và nhược điểm

Cho đến giữa năm 2006, trên thị trường Việt nam đã xuất hiện những hệ thống phần mềm ERP nội địa. Tuy các hệ thống này không có được bề dầy kinh nghiệm và được ứng dụng tại nhiều khách hàng ngoài nước như các hệ thống ngoại nhưng những hệ thống này đã tỏ ra rất có tương lai đối với thị trường các công ty vừa và lớn tại Việt nam. Do nhiều ưu điểm riêng đối với thị trường Việt nam mà các hệ thống ERP nội rất có thể sẽ có được vai trò như phần mềm kế toán tại thị trường Việt nam và sẽ dần dần chiếm lĩnh thị trường nội địa trong một vài năm tới đây. Việc các giải pháp nội luôn vượt qua các giải pháp ngoại trong khuôn khổ bình chọn của các giải BitCup do báo PC World VN tổ chức các năm 2004, 2005 và 2006 có thể nói lên xu hướng này.

Các ưu điểm của các hệ thống ERP nội là:
Giá cả
Đây cũng là ưu điểm lớn nhất của các hệ thống ERP nội đối với thị trường Việt nam so với các sản phẩm ngoại. Do được sản xuất tại chỗ nên các nhà tư vấn triển khai ERP nội thông thường cũng là nhà sản xuất phần mềm nên doanh nghiệp chỉ phải bỏ ra chi phí chỉ cho một đối tác duy nhất cả tiền bản quyền và tiền tư vấn triển khai và tổng 2 khoản tiền này cũng chỉ bằng một phần của chi phí mua các giải pháp ngoại. Giá cả các hệ thống ERP nội thấp chủ yếu cũng là do chi phí sản xuất và chi phí triển khai nhà cung cấp phải bỏ ra thấp hơn nhiều so với chi phí sản xuất, tư vấn và chuyển giao công nghệ đối với các sản phẩm ngoại.
Hiện nay các sản phẩm ERP nội vẫn hàng ngày được hoàn thiện và sắp tới do sự cạnh tranh quyết liệt nên chắc chắn giá cả sẽ còn tiếp tục được giảm tới mức các doanh nghiệp Việt nam sẽ hoàn toàn có thể chấp nhận được.

Hệ thống kế toán Việt nam
Một trong những thế mạnh hiển nhiên của các giải pháp ERP nội là các quy trình xử lý tài chính kế toán trên phần mềm đều dễ dàng tuân thủ hệ thống kế toán theo chế độ Việt nam. Các giải pháp ngoại vì được xây dựng tại nước ngoài nên không thể có ngay các quy trình và hệ thống báo cáo theo kế toán Việt nam và do đó luôn phải sửa đổi phần mềm khi áp dụng vào thị trường Việt nam. Sự ra đời liên tục của các thông tư, quyết định, hướng dẫn về các thay đổi của chế độ kế toán cũng ảnh hưởng rất lớn đến các doanh nghiệp áp dụng phần mềm ngoại khi không được hỗ trợ kịp thời.

Sự năng động và dễ dàng trong việc sửa đổi phần mềm
Vì được sản xuất tại Việt nam và được triển khai bởi chính các nhà sản xuất này nên việc chủ động thay đổi phần mềm trong trường hợp cần thiết của các giải pháp ERP nội tỏ ra hơn hẳn các giải pháp ngoại. Phần mềm có thể được bổ sung chức năng mới, module mới hoặc thay đổi cách thức tổ chức, xử lý thông tin theo quy trình riêng của doanh nghiệp. Điều này tạo ra sự năng động trong quá trình triển khai và doanh nghiệp cùng nhà cung cấp có thể dễ dàng thống nhất khi có sự khác biệt giữa quy trình đang áp dụng và quy trình trên phần mềm và do đó tạo thuận lợi cho dự án ERP thành công.